Maintrac® – monitorowanie skutecznosci leczenia onkologicznego i chemioterapii.

Maintrac® to badanie krwi, które pozwala wykryć komórki nowotworowe, które opuściły guz i dostały się do krwioobiegu. Krążące komórki nowotworowe (CTC) mogą być przyczyną powstawania przerzutów odległych, a zatem są odpowiedzialne za postęp choroby nowotworowej.

Przy użyciu badania  Maintrac® można z powodzeniem monitorować skuteczność wdrożonego leczenia i ocenić czy zakończyło się ono sukcesem. W tym celu liczba krążących komórek nowotworowych określana jest kilkukrotnie: przed rozpoczęciem leczenia oraz  w trakcie trwania terapii. Wzrost CTC może sugerować progresje choroby i niską skutecznośc  aktualnego leczenia. Dodatkowo przy pomocy badania Maintrac® istnieje możliwość testowania in vitro skuteczności leków przeciwnowotworowych, co umożliwia indywidualne dopasowanie terapii do potrzeb pacjenta.

Badanie opiera się na ocenie antygenu adhezyjnego komórek nabłonkowych (ang. epithelial cell adhesion molecule-EpCAM), którego ekspresje obserwuje się na komórkach nowotworowych, a nie występuje on fizjologicznie na komórkach krwi obwodowej. Metoda Maintrac® jest wysoce powtarzalna, zwalidowana i akredytowana zgodnie z normą DIN EN ISO 15 189. Wyniki badań wielokrotnie były publikowane  w międzynarodowych czasopismach branżowych i naukowych.

Dynamika zmian CTC istotnie koreluje z progresją choroby. Wraz ze wzrostem CTC wzrasta prawdopodobieństwo progresji choroby i powstania przerzutów odległych. 

Chemowrażliwość.

Zjawisko heterogenności nowotworów złośliwych, występujące zarówno między guzami, jak i w obrębie jednego guza co jest istotnym problemem dzisiejszej onkologii. W związku z tym, cytostatyki podawane jednemu pacjentowi mogą mieć różne działanie u innego pacjenta. Aby dowiedzieć się jaki lek ma największą skuteczność u danego pacjenta, zaleca się sprawdzenie chemowrażliwożci za pomocą badania Maintrac® jeszcze przed rozpoczęciem chemioterapii. Analiza ta może być podstawą do podejmowania decyzji terapeutycznych przez lekarza prowadzącego. Do badania chemowrażliwości wykorzystuje się krążące komórki nowotworowe i w warunkach in vitro sprawdza się bezpośrednio cytotoksyczne działanie danego leku. W tym celu do próbki krwi dodawany jest testowany lek w stężeniu odpowiadającym dawce dobowej przyjmowanej przez pacjenta. Wynik podawany jest w procentach i oznacza ilość CTC które zostały zniszczone przez dany lek. Możliwe jest badanie chemowrażliwości zarówno klasycznych leków przeciwnowotworowych, jak i preparatów medycyny alternatywnej.

W czasie terapii zaleca się systematyczne kontrolowanie ilości CTC we krwi w celu potwierdzenia skuteczności przeciwnowotworowej. Spadek ilości CTC w czasie terapii koreluje z kliniczną odpowiedzią na wdrożone leczenie.  Badanie chemowrażliwości jest możliwe również po usunięciu guza pierwotnego ponieważ nawet klika lat po operacji, komórki nowotworowe mogą być obecne we krwi pacjenta.

 

Korzyści dla pacjentów wynikające z przeprowadzenia badania Maintrac®:

1.      Ocena skuteczności chemioterapii: Pacjenci, u których krążące komórki nowotworowe są całkowicie wyeliminowane lub ich ilość zostaje znacznie zmniejszona mają mniejsze ryzyko wystąpienia nawrotu choroby.

2.      Monitorowanie i dostosowanie hormonoterapii: Tak długo, jak w czasie terapii hormonalnej liczba CTC w krwi nie wzrasta lub sukcesywnie zmniejsza się, ryzyko nawrotu choroby jest mniejsze.

3   Dobranie najskuteczniejszego leczenia w zaawansowanej chorobie nowotworowej: W przypadku zaawansowanej choroby nowotworowej, szczególnie jeżeli pacjent przeszedł kilka schematów chemioterapii zaleca się przeprowadzenie badania chemowrażliwości i indywidualny dobór najskuteczniejszej terapii.

 

Metodologia

Ekspresja adhezyjnego antygenu nabłonkowego (EpCAM) obecna jest na komórkach pochodzenia nabłonkowego, co ma miejsce w większości guzów litych (tzw raków). Antygen ten jest nieobecny namorfotycznych elementach krwi.

Schemat przedstawia poszczególne fazy od zdiagnozowania nowotworu, poprzez operację, badanie komórek nowotworowych, aż do monitorowania indywidualnej rekonwalescencji po zakończeniu leczenia, badanie efektywności chemioterapii i wskazań zmiany terapii w przypadku wzrostu liczby komórek nowotworowych. Na każdym z etapów stosowania jest badanie Maintrac®. Daje ono odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu pacjent reaguje na wdrożone leczenie i czy konieczna jest modyfikacja schemetu leczenia.

 

Stemtrac – identyfikacja nowotworowych komórek macierzystych

Główną przyczyną umieralności na nowotwory są przerzuty odlegle. Teoria istnienia nowotworowych komórek macierzystych (cancer stem cells – CSC) zyskuje coraz większe znaczenie w świecie medycyny. Zgodnie z nią, wiadomo, że w obrębie guza istnieje niewielka subpopulacja komórek nowotworowych o właściwościach komórek macierzystych, określanych jako macierzyste komórki nowotworowe.  CSC są główną przyczyną powstawania przerzutów odległych, wznowy choroby i oporności na zastosowane leczenie. Badanie Stemtrac to metoda umożliwiająca identyfikację w próbce krwi macierzystych komórek nowotworowych, które są zdolne do proliferacji i tworzenia przerzutów odległych.

Niepomyślne rokowanie w przypadku nowotworów związane jest z występowaniem przerzutów odległych. Aby doszło do powstania przerzutów, komórka nowotworowa musi:

1. Opuścić guz;

2. Przeżyć poza guzem;

3. Przyłączyć się do innego miejsca w organizmie;

4. Namnożyć się,

5. Wrosnąć w obcą tkankę.

Badanie Maintrac® monitoruje komórki nowotworowe podczas dwóch pierwszych etapów. Natomiast, badanie Stemtrac jest uzupełniłem podstawowego badania Maintrac i identyfikuje macierzyste komórki nowotworowe,  zdolne do proliferacji i tworzenia przerzutów.

Stemtrac – metodologia i charakterystyka

Badanie Stemtrac polega na hodowli in vitro krążących macierzystych komórek nowotworowych obecnych we krwi pacjenta . Pozwala na identyfikację macierzystych komórek nowotworowych zdolnych do proliferacji w ciągu 2–3 tygodni.

W wyniku hodowli powstają kuliste  struktury tzw. sfery o średnicy 30–100 μm, . Składają się one z komórki-matki i mogą zawierać maksymalnie 100 komórek potomnych.

 

Stemtrac – znaczenie kliniczne

U pacjentek z rakiem piersi, ilość sfer ścisłe koreluje ze stadium choroby. Pacjentki w  zaawansowanym stadium choroby maja więcej macierzystych krążących komórek nowotworowych, natomiast w grupie kontrolnej (osoby zdrowe) nie zaobserwowano wzrostu sfer.

Jeżeli pacjent ma więcej niż 300 sfer w jednym mililitrze krwi, zaleca się przeprowadzenie dalszej diagnostyki obrazowej w celu zidentyfikowania obecności ewentualnych przerzutów. W szczególności w przypadku pacjentów z obecnością zmian przerzutowych, korzystna może okazać się optymalizacja leczenia jeżeli we krwi zostanie wykryta duża ilość sfer. Celem leczenia nowotworu jest nie tylko zmniejszenie liczby krążących komórek nowotworowych, ale również redukcja liczby krążących macierzystych komórek nowotworowych zdolnych do proliferacji.

 

 

 

 

< powrót do poprzedniej strony